En? Hoe is het gegaan met het natekenen van een eenvoudig plaatje uit de Donald Duck? Viel nog niet mee zeker. En zo ja, dan is deze cursus eigenlijk te simpel voor u. Maar blijf toch maar hangen, je steekt er altijd wat van op.
Deze les gaan we eens kijken naar een lijn. Daar kunnen we nu eenmaal niet omheen. Een tekening is nagenoeg altijd opgebouwd uit lijnen, dus heeft dat heel veel invloed op hoe het er uit zal gaan zien. En eerlijk gezegd kun je vrij snel zien of iemand echt als amateur/beginner een tekening heeft gemaakt, of dat er is nagedacht over hoe een lijn er uit ziet, en waar een lijn precies getekend is. Eigenlijk is het trouwens beter niet te veel na te denken, maar die lijn gewoon te zetten.
Haal of kriebel?
We hebben een vel papier voor ons, toch? Nu gaan we tekenen. Stel we maken een hoofd. Wat heeft u trouwens in uw hand? Een potlood? Of een balpen? Een fineliner of een kroontjespen? Elk soort schrijf- en tekenmateriaal geeft een ander eindresultaat, maar voor nu bekommeren we ons om de kunst van het weergeven, niet om de uiteindelijke verschijning. Een potlood is in dit stadium wel handig, maar met een balpen komen we ook al een heel eind.
Teken een hoofd. Simpel zat, toch....? En dan zie je een veelheid aan in elkaar gedrukte eieren, met een verkrampte omtrek. Een ei is niet eens zo'n gekke start, maar oh, oh, oh, wat tekenen we een klein ei, en wat drukken we hard op het papier...
Tip 1 van deze les: hou het potlood of pen losjes beet, en maak een luchtige lijn. Meer een "haal" over het papier dan dat u precies calculeert waar het einde van de lijn precies moet uitkomen. Dat komt echt vanzelf wel wanneer we wat langer bezig zijn.
Dus: teken een hoofd, en gebruik lekker veel ruimte op het papier. Niet het hele A4tje, maar zeg een derde ervan. Van het haaltje bovenop kunnen we later altijd nog een kuif maken.... Dus: geen "zaagtand", maar een "haal". Zwierig en luchtig. We kijken wel waar het eindigt, en daarvandaan gaan we verder. Gebruik de ruimte van het papier, en ga niet zitten kriebelen in een hoekje.
Is het resultaat niet wat we willen? Pakken we gewoon een ander leeg blaadje. Ik had toch wel verteld dat we een heel pak printerpapier er door gaan jagen deze tekencursus? Niet? Nou, doe uzelf een lol en koop voor 3,99 euro een heel pak. Neenee, niet van uw werkgever jatten uit het kopieerapparaat: het moet iets worden waar u zelf trots op kunt zijn, en dat lukt niet met gestolen goed!
Wat moet u verder nog weten van een lijn? Nou aardig wat. Met een lijn baken je de grenzen af van wat er is (wat je wilt laten zien) en wat er niet is (wat dus niet je onderwerp is). Je positioneert dingen ermee in de ruimte, je haalt iets naar voren of naar achteren, en soms kun je zelfs door een lijn niet te tekenen, de suggestie wekken dat de lijn er wel is.... Geen wonder dus dat we een hele les wijden aan lijnen en lijnvoering (hoe je een lijn tekent dus).
Dik en dun
Contrast is iets waar het hele leven vol van staat. Geen bergen zonder dalen, geen goed zonder kwaad, geen zwart zonder wit, en ook geen dik zonder dun. Let even op want hier komt een belangrijke tip:
Met een dikke lijn kun je heel mooi contouren aangeven, en met een dikke lijn haal je je onderwerp NAAR VOREN !
Hieronder een voorbeeld. Links zie je op zich een aardig plaatje, rechts hetzelfde plaatje, maar nu heb ik de buitenste lijnen wat dikker aangezet.
Ziet u wat er gebeurt? De beer komt los uit zijn omgeving!! Vond u het linkerplaatje eigenlijk ook al mooi? Dan stel ik voor dat u toch nog even blijft zitten, want het wordt nog veel leuker!! Door de beer dikker te tekenen (ik heb de tekening gemaakt met een fineliner van 0.25 mm, en daarna de beer overgetrokken met een 0,5 mm fineliner) is hij naar voren gekomen, ja zelfs LOS van de achtergrond!! Ineens is de beer het onderwerp, en niet meer een onderdeel van het bos!e zijn er nog niet.
De tekenaars waar ik jaloers op ben, maken gebruik van een penseeltje of een flexibele pen om hun tekeningen te inkten. Op die manier
krijg je ook in je lijn een overgang van dik naar dun. Dat is visueel een fantastisch optisch effect, en resulteert in een dynamisch geheel (het suggereert vooral beweging). Omdat ik bij dergelijke materialen altijd met mijn hand door de natte inkt ga, moet ik op een andere
manier dynamiek opwekken. Ik doe dat door in bochten en zo nog even een extra lijn te zetten. De beer is nu definitief los van de achtergrond. We zien de bomen nog wel, maar tegelijk ook het bos. Op de plek waar het hoort. De achtergrond. Het schetst de context, en meer niet. De aandacht ligt op de beer, en je hoeft niet meer te zoeken welk lijntje van een boom is en welk lijntje bij de beer hoort. Let op dat ik de toiletrol ook iets heb aangezet. Deze komt nu in aandacht tussen de beer en het bos in. Bijna vanzelf!
Tenslotte kunt u ook nog kiezen om bepaalde gebieden lekker zwart te maken. Zodat je al van verre ziet dat een tekening bestaat uit lichte en donkere vlakken. Omdat ik in deze tekening de beer op de voorgrond wil laten staan, heb ik ervoor gekozen om de achtergrond in het bos niet egaal zwart te maken, maar strepen te gebruiken, en zo een grijstint te suggereren. Ik bereik op deze manier ook dat ik niet al te veel ga detailleren in de achtergrond. Kom op zeg, elk takje wat ik nu nog teken, leidt de aandacht af van mijn hoofdonderwerp.
Wat u nog wel kunt doen is bijvoorbeeld een zwart kledingstuk gebruiken. Ik zou zeggen: geef je beer een mooi T-shirt aan met een tekst of symbool erop. En maak dan natuurlijk het T-shirt zelf zwart. Ziet u wat voor effect dat geeft?? Ik ben overigens heel benieuwd naar wat u op dat T-shirt zet. Als u over een scanner beschikt, stuur maar op!
Ook kunt u nog verder doorgaan met dikker maken van lijnen en zwarter maken van elementen in uw tekening. Ik zou zeggen: aarzel niet en probeer. Er bestaan geen mislukte tekeningen, want van elk resultaat kunt u weer iets leren.
Conclusie van deze les:
1. Zet je lijnen zwierig en losjes neer. Het resultaat is altijd het begin van de rest.
2. Met dikke lijnen haal je een onderwerp uit de achtergrond en naar voren. Hoe dikker de lijn, hoe verder naar voren.
We gaan natuurlijk weer huiswerk krijgen. In het plaatje ziet u wortels van bomen. Hoe verder naar achter, hoe hoger in de tekening. Is dunner tekenen dan niet genoeg om iets naar achteren te drukken? Hier speelt meer mee, en dat gaan we in de volgende les bekijken. Probeer maar eens een antwoord te formuleren op de volgende vraag: waar gaat alles heen?
En natuurlijk tekenen we ons een slag in de rondte en maken we een schets van alles wat we om ons heen zien. Maar heb daarbij ook aandacht voor de dingen die wat verder weg zijn. Tot les 3!!
Ach, ik zie het nu pas, mijn excuus.... U zit daar vertwijfeld voor u uit te kijken, omdat u geen beer kunt tekenen...
Sorry, maar dat kunt u wel. Dat ei of cirkel uit het begin is aardig gelukt toch, inmiddels? Let op, een simpele beer in 7 cirkels en wat losse lijntjes.... Begin met een rondje: Daarin weer een rondje: en weer een. En wat ogen en oren.
Lijf eronder, buik erin. En tenslotte nog wat voor en achterpoten. Maar bedenk: uw stijl is uw beer!!
